8 minutesΣτη σημασία που διαδραματίζει ο ενεργειακός τομέας για την ανάπτυξη και τη σταθερότητα στην Ελλάδα, αναφέρθηκε ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε., Γρηγόρης Στεργιούλης, μιλώντας το πρωί στο Επιχειρηματικό Forum Ελλάδας – Γερμανίας που πραγματοποιείται στο Βερολίνο, με θέμα: «Αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και πλοήγηση για το νέο εμπόριο, τις επενδύσεις και τις νεοσύστατες επιχειρήσεις».
Το Διεθνές Φόρουμ διοργανώνεται από τον ECONOMIST σε συνεργασία με το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο και τελεί υπό την αιγίδα του Ελληνικού Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, καθώς και του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Οικονομίας και Ενέργειας της Γερμανίας. Συμμετέχουν εκπρόσωποι της Ελληνικής και Γερμανικής κυβέρνησης, μέλη της επιχειρηματικής κοινότητας των δύο χωρών και στελέχη φορέων, οι οποίοι συζητούν για την ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας και την εμπέδωση σχέσεων εμπιστοσύνης μέσω του επιχειρείν.
Ο κ. Στεργιούλης συμμετείχε στην ενότητα “The Business Leaders Have the Floor” μαζί με τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Γερμανών Βιομηχάνων κ. Ulrich Grillo και τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών Ελλάδας (ΣΕΒ), κ. Θεόδωρο Φέσσα.
Ακολουθεί ολόκληρη η τοποθέτηση του Διευθύνοντος Συμβούλου της ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε., Γρηγόρη Στεργιούλη, με θέμα: “The significance of Greece’s energy sector for growth and stability”.
«Η σημασία του ενεργειακού τομέα στην Ελλάδα για την ανάπτυξη και τη σταθερότητα»
Γρηγόρης Στεργιούλης, Δ/νων Σύμβουλος, ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε.
Α. Ο Όμιλος ΕΛΠΕ
Α.1. Γενικά
Ενεργειακός Όμιλος με βασικές δραστηριότητες τη διύλιση (75% των λειτουργικών αποτελεσμάτων), τα πετροχημικά προϊόντα (12,3%), την παροχή μελετητικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών (ΑΣΠΡΟΦΟΣ), την εγχώρια και τη διεθνή εμπορία (14,1%), καθώς και συμμετοχές στον Ηλεκτρισμό (Elpedison), το Φυσικό Αέριο (ΔΕΠΑ-ΔΕΣΦΑ) και τις ΑΠΕ.
Όμιλος με εξαγωγικό προσανατολισμό, δραστηριοποιείται σε πέντε (5) χώρες και εξάγει το 60% περίπου του παραγόμενου προϊόντος. Η αγορά της ΝΑ Ευρώπης είναι μια άκρως ανταγωνιστική αγορά, κυρίως λόγω του γεγονότος ότι τα διυλιστήρια που λειτουργούν στην περιοχή εκτός Ε.Ε έχουν υψηλές εκπομπές CO2, χαμηλούς μισθούς και χαμηλό κόστος συντήρησης. Σύμφωνα με το πρόσφατο fitness check, τα διυλιστήρια της ΕΕ στερούνται σχεδόν 4 $ / bbl σε σχέση με τα διυλιστήρια στη Μέση Ανατολή. Κάθε 100.000 τόνοι εκπομπών CO2 που παράγονται σε διυλιστήριο της ΕΕ, αντιστοιχούν σχεδόν σε 130.000 τόνους που παράγονται σε διυλιστήριο εκτός της ΕΕ.
Ο Όμιλος ΕΛΠΕ βρίσκεται σε δυσμενή θέση σε σχέση με τους ανταγωνιστές, λόγω της παρατεταμένης ελληνικής κρίσης, των capital controls και της κατάρρευσης της αξιοπιστίας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος στη διεθνή αγορά, η οποία δεν αποδέχεται εγγυήσεις (LCs κ.λπ) των ελληνικών τραπεζών, με συνέπεια τη διόγκωση των χρηματοπιστωτικών επιβαρύνσεων του Ομίλου.
Β. Όραμα
Οι εταιρείες του μέλλοντος πρέπει τουλάχιστον να ικανοποιούν τα εξής :
Α) καινοτομία
Β) ανταγωνιστικότητα
Γ) κοινωνική ευαισθησία
Γ.1. Οι παγκόσμιες εξελίξεις
Γ.1.1. Προς ένα πολυπολικό κόσμο
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 ο εκσυγχρονισμός της Ασίας, στο πλαίσιο της εντεινόμενης παγκοσμιοποίησης, καθορίζει σε μεγάλο βαθμό την παγκόσμια οικονομία, που στις αρχές του 21ου αιώνα, μετά την ολοκλήρωση της σταθεροποίησης της ευρωζώνης, στηρίζεται πλέον σε τρεις βασικούς πυλώνες: την Αμερική, την Ευρώπη και την Ασία (με οδηγό την Κίνα).
Για ορισμένους, ο εκσυγχρονισμός της Ασίας θεωρείται μαζί με την Αναγέννηση και τη Βιομηχανική Επανάσταση μια από τις πιο σημαντικές εξελίξεις της παγκόσμιας οικονομικής ιστορίας.
Ο συνδυασμός της παγκοσμιοποίησης της τεχνολογικής προόδου και μιας μαζικής αύξησης των επιπέδων του χρέους στον ανεπτυγμένο κόσμο, αποτέλεσε τον καθοριστικό παράγοντα δημιουργίας ενός μεγάλου μέρους του πλούτου που δημιουργήθηκε σε παγκόσμιο επίπεδο τα τελευταία χρόνια.
Γ.1.2. Ο πλούτος μετακινείται ανατολικά
Η Κίνα και η Ινδία το 2020 εκτιμάται ότι θα παράγουν περισσότερο από το 25% του παγκόσμιου ΑΕΠ έναντι 15% των ΗΠΑ, οι οποίες στις αρχές της δεκαετίας του 1990 συγκέντρωναν το 22% έναντι μόλις 8,5% της Κίνας και της Ινδίας.
Μακροπρόθεσμα, το Top 50 των οικονομικών κέντρων του πλανήτη θα κυριαρχείται από πόλεις όπως το Δελχί, η Σαγκάη, η Βομβάη και το Πεκίνο. Έως το 2030 το ποσοστό των κέντρων που βρίσκονται στις ΗΠΑ θα μειωθεί στο 6% από το 22% το 1950.
Γ.1.3. Οι εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία το 2016
Οι εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία για το 2016, είναι κοινά αποδεκτό, ότι ‘’διαμορφώνονται υπό την καθοριστική επίδραση αφενός μεν, του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής αφετέρου δε, της δομής και της λειτουργίας του αναπτυξιακού μοντέλου της σύγχρονης περιόδου, της απορρύθμισης των θεσμικών πλαισίων των εθνικών οικονομιών και της κυριαρχίας του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου’’ (World Economic Forum, 2015).
Πέραν αυτών, θα ήθελα να επισημάνω ως μείζονος σημασίας γεγονότα, με ιδιαίτερη βαρύτητα για τις εξελίξεις το 2015, τη λήξη της επταετούς περιόδου ποσοτικής χαλάρωσης και μηδενικών επιτοκίων της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) και τη δρομολόγηση αλλαγής του οικονομικού μοντέλου της Κίνας.
Είναι επίσης προφανές ότι, για τη διαμόρφωση των μελλοντικών παγκόσμιων εξελίξεων, καθοριστικό ρόλο θα παίξουν:
η αναδιάταξη των εμπορικών οδών στο πλαίσιο της Συμφωνίας των χωρών του Ειρηνικού,
η περαιτέρω ενίσχυση του ρόλου της Κίνας στην ασιατική ήπειρο, στο πλαίσιο της οποίας εντάσσεται η πρόσφατη προσέγγιση Κίνας – Ταϊβάν, αλλά και
ο ιδιαίτερης σημασίας για την Ευρώπη και τη Δυτική Ασία σχεδιασμός από την Κίνα του Κινέζικου δρόμου του Μεταξιού.
Τα μείζονος σημασίας αυτά γεγονότα επιβάλλουν στην Ευρώπη την ανάγκη επανεκτίμησης του γεωπολιτικού παράγοντα, στον οποίο κρίνουμε σκόπιμο να αναφερθούμε πιο αναλυτικά στη συνέχεια.
Γ.1.4. Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι το 2016 αφήνουν σε δεύτερη μοίρα τις οικονομικές εξελίξεις
‘’Καθώς οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι, σύμφωνα με τους πολιτικούς αναλυτές κορυφαίων διεθνών τραπεζών, έχουν αυξηθεί σε επίπεδα που είχαμε να δούμε από την εποχή της πτώσης του Τείχους του Βερολίνου το 1989 και η σύγκρουση στη Συρία εξελίσσεται σε έναν από τους μεγαλύτερους γεωστρατηγικούς λαβυρίνθους, ορισμένοι αναλυτές υποψιάζονται πως το 2016 η πολιτική και το γεωπολιτικό σκηνικό και όχι τα οικονομικά προβλήματα θα αποτελέσουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο για τις χρηματοπιστωτικές αγορές’’.
Δ.2. Το πετρελαϊκό περιβάλλον
Η οικονομική κρίση είχε ως συνέπεια την κατακόρυφη πτώση στη ζήτηση των πετρελαιοειδών και στα περιθώρια διύλισης, με άμεση επίπτωση στην κερδοφορία του κλάδου παγκοσμίως.
Ο τομέας διύλισης τα τελευταία χρόνια έχει εισέλθει σε μια περίοδο αναδιοργάνωσης και αναδιάταξης πόρων σε παγκόσμιο επίπεδο. Η οικονομική κρίση έχει αναγκάσει πολλές μεγάλες εταιρίες του χώρου (όπως ENI, Shell, Total, INEOS) να επαναξιολογήσουν τη στρατηγική τους, λαμβάνοντας την απόφαση να μειώσουν τη έκθεση τους στη δραστηριότητα σε ορισμένες χώρες είτε, κλείνοντας/πωλώντας λιγότερο ανταγωνιστικά διυλιστήρια είτε, μετατρέποντάς τα σε αποθηκευτικούς χώρους. Ειδικά στην Ευρώπη έχουν διακόψει τη λειτουργία τους ή αλλάξει χρήση από το 2008, 22 διυλιστήρια συνολικής δυναμικότητας 2,6 εκατ. βαρελιών ημερησίως, δηλαδή το 13% της συνολικής διυλιστικής δυναμικότητας της Ευρώπης, εκ των οποίων τα 15 συνολικής δυναμικότητας 1,8 εκατ. βαρελιών ημερησίως αφορούν χώρες της ΕΕ.
Αντίθετα, τα διυλιστήρια Μέσης Ανατολής και Ασίας αύξησαν τη συμμετοχή τους στην παγκόσμια παραγωγή διύλισης κατά 30% μεταξύ των ετών 2005-2014. (World Oil and Gas Review, 2015, p. 112-114). Ο εντεινόμενος ανταγωνισμός στη Μεσόγειο, είναι ιδιαίτερα σημαντικός για την ανταγωνιστική παρουσία των ελληνικών διυλιστηρίων, πέραν των άλλων και δεδομένου ότι, όπως προαναφέρθηκε, και υπό την πίεση της συρρίκνωσης της εσωτερικής αγοράς, ήδη το 60 % περίπου της παραγωγής εξάγεται.
Επιπλέον, τα εκτός ΕΕ διυλιστήρια δεν επιβαρύνονται με το κόστος συμμόρφωσης με τις ποιοτικές προδιαγραφές των προϊόντων και τις αποδεκτές περιβαλλοντικές επιδόσεις της παραγωγικής διαδικασίας που ισχύουν στην ΕΕ. Αυτό το γεγονός, σε συνδυασμό με την απουσία παρόμοιων προδιαγραφών στις εκτός ΕΕ αγορές, στις οποίες απευθύνεται η πλειονότητα των προϊόντων που παράγει ο κλάδος, θέτει τα ευρωπαϊκά και τα ελληνικά διυλιστήρια σε μειονεκτική ανταγωνιστική θέση, με τη δυσμενή προοπτική, η θέση αυτή να χειροτερεύσει στο άμεσο μέλλον.
Ε.3. Ο ευρωπαϊκός ενεργειακός χάρτης για το 2050
Ο εν ισχύ ευρωπαϊκός ενεργειακός σχεδιασμός διέπεται από την κεντρική απόφαση ανάληψης δράσης, σε παγκόσμιο επίπεδο, για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Ο κεντρικός στόχος της δραστικής μείωσης των εκπομπών άνθρακα επιχειρείται να επιτευχθεί με πολιτικές δεσμεύσεις, δράσεις και μέτρα για:
Υψηλή ενεργειακή απόδοση και εξοικονόμηση ενέργειας
Ανταγωνιστική παρουσία εναλλακτικών τεχνολογιών με μειωμένο αποτύπωμα άνθρακα με την παραδοχή ότι το κοινό αποδέχεται τόσο την πυρηνική ενέργεια όσο και την τεχνολογία δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CCS).
Υψηλό μερίδιο ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) με στόχο για το 2050 συμμετοχή 75% στην συνολική κατανάλωση ενέργειας και 97% στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και τέλος
Χαμηλό μερίδιο πυρηνικής ενέργειας.
Ζ.1. Η στρατηγική και ο ρόλος των ΕΛΠΕ
Οι ισχυρότατες πιέσεις στον κλάδο της διύλισης, που προαναφέρθηκαν, αναδεικνύουν, αλλά και επιβάλλουν, ως κεντρικό μεσοπρόθεσμο στόχο του Ομίλου, την διασφάλιση της διεθνούς ανταγωνιστικής παρουσίας του κλάδου της διύλισης, που αποτελεί προαπαιτούμενο για οποιοδήποτε σχεδιασμό ή αναζήτηση ρόλου στο εγχείρημα της ανάκαμψης.
Η διατήρηση των δεικτών ανταγωνιστικότητας των ΕΛΠΕ στο 25% των πλέον ανταγωνιστικών διυλιστηρίων, σύμφωνα με την κατάταξη της Solomon, αποτελεί για την εταιρεία πρωταρχικό στόχο και βασική υποχρέωση προς τους μετόχους της, που συνεπάγεται τον προγραμματισμό και την υλοποίηση δράσεων στους τομείς βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης, της ενσωμάτωσης της καινοτομίας και της ανάπτυξης του ανθρώπινου κεφαλαίου (δεξιότητες, τεχνογνωσία).
Στο πλαίσιο του μεσο-μακροπρόθεσμου σχεδιασμού, ο Όμιλος υιοθετεί τις ευρωπαϊκές θέσεις μετασχηματισμού του ενεργειακού συστήματος, καινοτόμα επιχειρηματικά μοντέλα και αναπροσανατολισμό προς τις ενεργειακές δράσεις και προϊόντα της νέας εποχής (ΑΠΕ, δίκτυα φυσικού αερίου, ηλεκτρική ενέργεια), με παράλληλη ισχυροποίηση στον πετρελαϊκό κλάδο, όπως προσδιορίζεται στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού ενεργειακού μετασχηματισμού.
H ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ διαθέτει επίσης σημαντική διεθνή εμπειρία στην έρευνα και παραγωγή υδρογονανθράκων, έχοντας συμμετάσχει τα τελευταία χρόνια ως ισότιμος εταίρος σε 17 κοινοπραξίες με αναγνωρισμένες μεγάλες διεθνείς πετρελαϊκές εταιρίες (Λιβύη, Αίγυπτος, Αλβανία, Μαυροβούνιο). Από το 2014 οι δραστηριότητες του Ομίλου έχουν αρχίσει να επικεντρώνονται και πάλι στην Ελλάδα. Ήδη, η ΕΛΠΕ ερευνά την θαλάσσια περιοχής του Πατραϊκού Κόλπου ως Εντολοδόχος διεθνούς κοινοπραξίας με την ιταλική Edison. Πρόσφατα έχει υποβάλλει προσφορές σε διεθνείς διαγωνισμούς για 5 ακόμη περιοχές στην Δυτική Ελλάδα και έχει ήδη επιλεγεί ως ο προτιμητέος ανάδοχος στις δύο χερσαίες, ενώ είναι σε εξέλιξη η αξιολόγηση για τις θαλάσσιες περιοχές (στη μια περιοχή συμμετέχει σε κοινοπραξία με τις Total και Edison).
Ζούμε σε ένα μεταβαλλόμενο κόσμο. Πολλές ιδέες θα εξασθενίσουν σταδιακά, κάποιες θα αλλάξουν και κάποιες νέες θα προκύψουν. Ο καταναλωτής του αύριο είναι ένας "έξυπνος καταναλωτής". Το πρατήριο του μέλλοντος θα είναι ένα ενεργειακό σούπερ μάρκετ που πουλά υδρογόνο, βενζίνη, ντίζελ, ηλεκτρική ενέργεια και ποιος ξέρει τι άλλο…
Στο διυλιστήριο, παίρνει σχεδόν δέκα χρόνια για μια νέα επενδυτική μονάδα να αναπτυχθεί από το βασικό σχεδιασμό έως την πλήρη λειτουργία. Είναι καθήκον μας, να αναλύσουμε τις ενεργειακές ανάγκες του πολίτη-καταναλωτή του 2025, το σχεδιασμό των ενεργειακών προϊόντων, την παραγωγή και τη διανομή τους. Αυτό συνεπάγεται τη βαθμιαία μετατροπή της Ελληνικά Πετρέλαια από διυλιστηριακό σε Ενεργειακό Όμιλο.
Νιώθουμε ιδιαίτερη υπερηφάνεια, όμως, από τη συμμετοχή μας στη δημιουργία ενός Κέντρου Προσφύγων Προσωρινής Φιλοξενίας στο νησί της Χίου, το οποίο μπορεί να φιλοξενήσει περισσότερους από 1.000 πρόσφυγες σε αξιοπρεπείς συνθήκες. Το ονομαζόμενο “ΕΛΠΕ Village” τέθηκε σε λειτουργία τον Φεβρουάριο, και έγινε θερμά αποδεκτό από τους υπαλλήλους μας, οι οποίοι συλλέγουν είδη βασικής ανάγκης και είδη προσωπικής υγιεινής για τους πρόσφυγες.
Η κοινωνία στην Ελλάδα, σήμερα, έχει ανάγκη τέτοιες δράσεις από μεγάλες εταιρείες σαν τη δική μας. Και αυτό ακριβώς δείχνει τη δύναμη και την ανθεκτικότητα του τομέα της ενέργειας, όχι μόνο στο να ανοίγει το δρόμο για την οικονομική ανάκαμψη της χώρας, αλλά και στη διάδοση και υποστήριξη στα ιδεώδη της αλληλεγγύης και της ανθρώπινης καλοσύνης σε όσους έχουν ανάγκη.
Ο Δ.Σ. της ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ Α.Ε. κ. Γρηγόρης Στεργιούλης, στο βήμα του Επιχειρηματικού Φόρουμ. (φωτορεπόρτερ Βασίλης Κουτρουμάνος)
Από αριστερά, ο συντονιστής της συζήτησης και αρχισυντάκτης του ECONOMIST κ. Daniel Franklin, δίπλα του ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Γερμανών Βιομηχάνων κ. Ulrich Grillo μαζί με τον Πρόεδρο του ΣΕΒ κ. Θεόδωρο Φέσσα και δεξιά ο CEO της ΕΛΠΕ Α.Ε., Γρ. Στεργιούλης. (φωτορεπόρτερ Βασίλης Κουτρουμάνος)